Y Llais

Deallusrwydd artffisial (AI) mewn ysgolion: Golygfa gan athro newydd gymhwyso

Gan Gemma Zeeman, Cynorthwy-ydd Ymchwil TAR OU ar gyfer prosiect Dylunio Dysgu Cydweithredol Cymru (WCLD), Ionawr 2024

Mae dyfodol Deallusrwydd Artiffisial (AI) yn ddiddorol ac yn hynod gyffrous. Fel athro newydd gymhwyso, mae'n teimlo'n gyffrous i fod yn rhan o'i esblygiad mor gynnar.

Un o'r agweddau mwyaf cyffrous ar deallusrwydd artiffisial (AI) mewn addysg yw ei allu i ysbrydoli disgyblion. Dychmygwch ddisgybl Blwyddyn 6 yn ysgrifennu stori a defnyddio AI i greu delwedd 360 gradd o leoliad eu stori. Mae hyn nid yn unig yn dod â'u dychymyg yn fyw ond hefyd yn gwella eu hymgysylltiad ag ysgrifennu creadigol.

Yn yr un modd, gallai athro ddefnyddio deallusrwydd artiffisial i greu cân hwyliog a rhyngweithiol am bwnc llai diddorol, gan ei gwneud yn fwy pleserus a chofiadwy i’r disgyblion. Gall rhaglenni darllen sy'n cael eu pweru gan AI gamio dysgu, gan annog disgyblion i wella eu sgiliau darllen mewn ffordd sy'n teimlo'n llai tebyg i waith ac yn debycach i chwarae. Er enghraifft, gallai plant ddefnyddio AI i greu ac animeiddio eu straeon eu hunain, gan drawsnewid eu syniadau mewn i fideos. Yn ddiweddar, bues i yn helpu fab ffrind, sydd ym mlwyddyn 5, i greu ei lyfr comic yn fideo gan ddefnyddio AI, ac amlwg roedd ei gyffro o weld ei syniadau'n dod yn fyw.

I athrawon, mae deallusrwydd artiffisial  yn cynnig cefnogaeth amhrisiadwy, yn enwedig mewn meysydd lle gallant deimlo'n llai hyderus. Gallai pynciau fel cerddoriaeth, y mae rhai athrawon weithiau yn gweld yn heriol, elwa o offer wedi'u pweru gan AI sy'n darparu syniadau, adnoddau ac arweiniad gwersi. Mewn addysg gynradd, lle mae disgwyl i athrawon fod yn hyfedr ar draws pob pwnc, gall AI helpu i bontio bylchau mewn arbenigedd.

Mae gan AI hefyd y potensial i leihau llwyth gwaith athrawon. Dim ond un diwrnod o amser cynllunio, paratoi ac asesu (CPA) sydd gan athrawon bob pythefnos. Gallai AI helpu drwy greu syniadau ar gyfer pynciau newydd, darparu templedi ar gyfer cynlluniau gwersi neu awgrymu gweithgareddau gwahaniaethol. Er enghraifft, wrth wynebu "syndrom tudalen wag" gallai athro ddefnyddio AI i drafod syniadau cychwynnol ar gyfer gwers, gan arbed amser ac egni gwerthfawr.

Fodd bynnag, mae llawer o ysgolion yn betrusgar ynghylch integreiddio deallusrwydd artiffisial i'w systemau, yn aml cyfyngu mynediad i'r offer ar gyfrifiaduron athrawon. Mae'r meddylfryd gofalus hwn yn ddealladwy o ystyried pryderon am breifatrwydd a dibynadwyedd data, ond mae hefyd yn cyfyngu ar y buddion posibl y gallai AI eu cynnig. Er mwyn symud ymlaen, mae angen i ni ymddiried mewn athrawon i ddefnyddio'r offer hyn yn gyfrifol a darparu'r hyfforddiant a'r adnoddau angenrheidiol.

Un camsyniad rydw i wedi dod ar ei draws yw diffyg ymddiriedaeth deallusrwydd artiffisial o'i gymharu ag offer mwy traddodiadol. Er enghraifft, anogir athrawon i ddefnyddio banciau cynnwys i helpu gydag ysgrifennu adroddiadau, ond ar yr un pryd rhybuddir rhag defnyddio AI ar gyfer tasgau tebyg. Ac eto, mae AI yn ei hanfod yn fath arall o fanc cynnwys. Gall gynhyrchu syniadau ac awgrymiadau y gall athrawon wedyn eu haddasu i weddu i'w hanghenion.

Nid yw AI, ac ni ddylai fyth fod, yn cymryd lle athrawon. Dylid ei ddefnyddio dim ond pan fydd yn gwella addysgu a dysgu. Trwy ddysgu disgyblion beth yw AI, sut mae'n gweithio, a'i oblygiadau, gallwn roi'r sgiliau iddynt i lywio byd sy'n cael ei yrru gan AI. Ar yr un pryd, gall AI danio eu dychymyg, gan wneud dysgu'n fwy diddorol a pherthnasol.

Fel addysgwyr, ein nod yw paratoi disgyblion ar gyfer gyrfaoedd a dyfodol na allwn eu rhagweld eto. Trwy gofleidio deallusrwydd artiffisial yn gyfrifol, gallwn sicrhau bod ganddynt yr wybodaeth a'r sgiliau i ffynnu mewn byd sy'n newid yn gyflym. Mae AI yn cynnig posibiliadau diddiwedd, o helpu athrawon i reoli eu llwyth gwaith i drawsnewid yr ystafell ddosbarth yn ofod lle mae creadigrwydd ac arloesedd yn ffynnu. Mater i ni yw manteisio ar y cyfle hwn a gwneud AI yn rym er daioni mewn addysg.

Blogiau o'r gorffennol

Addysg mewn Byd sy'n Newid – myfyrdodau o Gynhadledd BERA/WERA 2024

Gan Nerys Defis, Tiwtor Cwricwlwm y Brifysgol Agored, Medi 2024

Mae trefnwyr amserlenni yn amhrisiadwy ac i'r rhai ohonom a fynychodd gynhadledd BERA-WERA 2024 roedd campwaith trefnu’r amserlen yn un i’w hedmygu. Dyma gynhadledd a barodd bum niwrnod, gyda dros 470 o sesiynau, a thros 2,000 o gynrychiolwyr yn bresennol o bob cwr o'r byd...darllenwch fwy

Wedi'i wreiddio mewn deialog: Meithrin Sgyrsiau Proffesiynol

Gan Angela Thomas, Tiwtor Practis, Medi 2024

Rwy'n ysgrifennu'r blog hwn gyda golygfa o'm gardd sydd wedi'i drin yn dda ar ddiwedd haf cynhyrchiol. Mae'r hydrangea yn dal i fod mewn blodau llawn, y goeden afalau yn llewyrchus, a'r trilliwiau yn amharod i ollwng eu petalau porffor, melfedaidd. Mae'n hynod foddhaol i'w arsylwi ac mae'n ysgogi cyfnod o fyfyrio ar y tymor aeth heibio a'r un newydd o'n blaenau...darllenwch fwy

Rhai meddyliau ar brosiect ymchwil technoleg fideo’r bartneriaeth

Gan Trudi Rees-Davies, Tiwtor Ymarfer (Ysgol Gynradd Pen Rhos, Llanelli) Mehefin 2024.

Yn ystod y blynyddoedd diwethaf mae fy rolau gyda Phartneriaeth y Brifysgol Agored wedi amrywio o Fentor a Chydlynydd Ysgolion i'm swydd bresennol fel Tiwtor Ymarfer, rôl dwi wedi bod wrth fy modd yn ei chyflawni dros y ddwy flynedd ddiwethaf. Mae'r rôl hon wedi bod yn arbennig o werth chweil gan ei bod yn caniatáu imi weld twf a datblygiad disgyblion ifanc ac athrawon dan hyfforddiant...darllenwch fwy

/wales/sites/www.open.ac.uk.wales/files/files/PGCE%20Newsletter_Cylchlythyr%20TAR(1).pdf